Aarde

Martien Coppens (1908-1986)

Zijn wieg stond in het Brabantse Lieshout. Coppens was de oudste zoon van een klompenmaker. Tijdens zijn middelbare schooltijd raakte hij gefascineerd door de fotografie. Na de HBS verdiepte hij zijn fotografische kennis door het fototijdschrift Focus en door zijn contact met hoofdredacteur Adriaan Boer werd hij gestimuleerd om een opleiding te volgen. Na zijn studietijd in München (Bayerische Staatslehranstalt für Lichtbildwesen) en een stage in Middelburg opende Martien Coppens in 1932 een portret-atelier en fotozaak in Eindhoven. In 1935 trouwde hij met Nanda Cuppens, een molenaarsdochter uit het Belgische Reppel. Het echtpaar kreeg tien kinderen Bij het bombardement van Eindhoven ging zijn atelier aan de Emmasingel in vlammen op. Daarna maakte hij vooral reportages in opdracht en vrij werk. Zijn meeste landschapsopnamen werden vóór, tijdens of kort na de oorlog gemaakt. Coppens’ verbondenheid met de natuur was groot. Martien Coppens wordt wel de beeldhouwer onder de fotografen genoemd. Zijn werk gaat zoveel verder dan zomaar een portret. Hij dankte zijn bekendheid vooral aan zijn foto’s van Brabantse boerenkoppen. Maar ook aan zij immense productie: liefst zeventig fotoboeken en talrijke tentoonstellingen in binnen- en buitenland. Coppens liet een indrukwekkend fotografisch oeuvre na waarin veel aandacht voor het Brabantse platteland en zijn bewoners. De erfgenamen Coppens hebben 1632 door Martien zelf afgedrukte foto’s (de kerncollectie vintage prints) en zijn archief voor onbepaalde tijd in beheer gegeven aan de Brabant-Collectie, gevestigd in de universiteitsbibliotheek Tilburg. De negatieven en contactafdrukken zijn ondergebracht bij het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam.

Wiesje Peels (1975)

De foto's van Wiesje Peels zijn eerder een uitdrukking van hoe ze
persoonlijke verhoudingen interpreteert en naar haar hand zet. Situaties die ze aantreft, verbijzondert ze en werkt ze uit in zorgvuldige fotografische composities. De kracht van haar foto's zit in de kwetsbaarheid van de menselijke vergankelijkheid. Iets wat waardevol is, staat steeds op het punt van verdwijnen. Vlak voordat het vergaat, legt Wiesje Peels dat in een ontroerend beeld vast.

Wiesje Peels over Martien Coppens:

”Eind jaren '70 begin jaren '80 wilde je een fotoboek samenstellen met je 100 beste foto's. Dit binnen een opdracht vanuit de provincie als eerbetoon aan je werk als fotograaf. De provincie vond je eerste voorstel van je geselecteerde foto"s niet representatief genoeg voor Brabant. Je besloot na overleg een 'zelfportret' samen te stellen uit meer dan 100 foto"s waar evengoed toch het Brabants karakter in terug te zien zou zijn. De provincie had niets te vrezen. Het werd een sterk geconcentreerde samenvatting van onderwerpen die jou het sterkst boeiden. Een persoonlijke bekentenis zonder te verwijzen naar fotogeschiedenis en esthetische opvattingen. Daar ben ik binnen 'Aarde' ook naar op zoek. Binnen het selectieproces van jouw werk maar ook binnen het door mij te gaan maken werk. Ik kreeg de mogelijkheid door stichting Beeldmix met mijn ogen naar jouw werk te kijken en opnieuw een selectie te maken. Als een soort 'zelfportret' van mijzelf gespiegeld in het werk van jou. Wat kenmerkend aan jou is is je beheersing van de techniek. Je bent een meester in het doordrukken en het terughouden bij het vergroten en afdrukken van je foto"s in de donkere kamer. Je zei; 'Toonvlakken zijn het, waaruit de foto is opgebouwd, zij bepalen dus de zeggingskracht en deze zijn geheel in uw macht, alleen begrensd door de mate, waarmee gij dit onderdeel uwer techniek beheerscht.' Een fotograaf is 'een werker met licht'. Het bereiken van licht-ritme; de verdeling van licht -donker. Je was trots op je handwerk in een tijd van mechanisatie en dat zonder computer. Dit is wat ik graag wil herontdekken. Het analoog fotograferen. Vertrouwen op je intuïtie. Het oprakelen van de kunde die me eerder gewoon was tijdens mijn studie en werkzame leven binnen het voor mij relatief korte analoge tijdperk. De focus, het ambacht, de weg naar het beeld toe. Dit delen met mensen die ik ontmoet of die het werk gaan beschouwen.

DE MIX NEDERLAND | AARDE

Martien Coppens & Wiesje Peels

De duo-tentoonstelling is vanaf 1 september t/m 31 oktober 2023 te zien en is vrij te bezichtigen op NS station Tilburg en op het universiteitsterrein van Tilburg University: Esplanade & Cobbenhagen gebouw.

Zie ook: brabantcollectie.nl