Familia

Edith Eussen en Rafaël Philippen maken in samenwerking met het Nederlands Fotomuseum een nieuw familie album van zeven Limburgse families die in de jaren 42/43 gefotografeerd zijn door fotograaf en huisarts Nico Jesse.

Over familia

Tijdens de oorlogsjaren maakte Nico Jesse in Limburg van tientallen families fotoalbums. Zeven van deze families zijn teruggevonden met behulp van dagblad De Limburger en de lokale tv zender L1. Fotografen Edith Eussen en Rafaël Philippen zochten hen op en maakten portretten van de inmiddels bejaarde kinderen van toen, hun kinderen en kleinkinderen. Samen met vormgever Bear Cornet en dichter Frans Budé maakten ze het nieuwe familie album Familia. Het Limburgs Museum in Venlo maakte er een prachtige kleine tentoonstelling die werd geopend tijdens de Nationale Fotoweek. De tentoonstelling Familia was verder te zien in het Centre Ceramique Maastricht en in de Dominicanen in Maastricht.

Nico Jesse (1901-2001)

Vanaf zijn middelbare schooltijd was Nico Jesse in de ban van de fotografie. Nog maar net begonnen aan zijn artsenopleiding aan de Universiteit van Utrecht, overwoog hij definitief voor de fotografie te kiezen. Maar uiteindelijk maakte hij zijn studie toch af. Het surrealistisch georiënteerde Utrechtse kunstklimaat in de jaren dertig drukte een belangrijk stempel op zijn fotografische ontwikkeling. Al in 1935 wijdde Otto van Tussenbroek een artikel aan zijn foto's in Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift.

In 1942 kreeg hij de opdracht van de Gemeente Utrecht om het dagelijks leven in bezettingstijd te fotograferen. De zwart-wit opnamen die hieruit resulteerden werden in 1950 deels gepubliceerd in zijn eerste boekpublicatie Utrecht as it is. Zó is Utrecht. Maar zijn unieke kleurenopnamen uit de jaren van de Duitse bezetting bleven lang onopgemerkt.

Na de bevrijding als huisarts gevestigd in Ameide, begon de fotografie een steeds belangrijker rol in zijn leven te spelen. In 1953 publiceerde hij het zelf vorm gegeven boek Oranje Nassau Mijnen, dat werd bekroond als een van de best verzorgde boeken van dat jaar. In 1954 volgde het wederom bekroonde Vrouwen van Parijs, waarvan tot in Japan toe verschillende buitenlandse edities verschenen. Een uitnodiging van Edward Steichen voor de fameuze tentoonstelling The Family of Man bevestigde zijn internationale faam. In 1955 besloot hij zijn huisartsenpraktijk op te geven en zich geheel aan de fotografie te wijden. Talloze boeken over Nederlandse bedrijven, Europese landen en steden waren het resultaat. Zijn foto's kenmerkten zich door een bijzondere aandacht voor de mens, het gebruik van flitslicht en een uitgesproken filmisch karakter.

In 1960 sloot Jesse zijn fotografische carrière min of meer af met een tweede fotoboek over Parijs en vatte hij als bedrijfsarts zijn oorspronkelijke beroep weer op.

Edith Eussen(1974)

“Dat is het doel van mijn fotografie: iets vertellen met een foto en dat op een zodanige manier dat de kijker wordt geraakt. Zonder tekst moet mijn foto een verhaal vertellen. Fotograferen is mijn manier om de wereld te onderzoeken en de verwondering daarover door te geven aan de kijker” legt Edith Eussen uit. Ze studeerde cum laude af (1999) aan de Academie voor Beeldende Kunsten te Breda. Een nieuwe werkelijkheid 
”Sommige onderwerpen kies ik zorgvuldig en leg ik vast, maar de meeste komen zo het beeld binnen wandelen. Ik leg zo’n moment vast om uiteenlopende redenen; omdat er een mooi licht op valt, of omdat de situatie bijzonder is. Het moet mij raken, en daarin hoop ik de kijker mee te nemen. Door onderwerpen of gebeurtenissen op foto naast elkaar te leggen krijgen ze een heel nieuwe betekenis, ga je andere verbanden zien. Daarmee creëer je een nieuwe werkelijkheid. Het gaat er niet om wat je ziet, maar hoe je het ziet.”

Rafaël Philippen (1972)

Rafaël Philippen is de fotograaf van de verwondering. Al sinds zijn studiejaren aan de Academie St. Joost te Breda (1995-1999; postopleiding 1999-2001) laat hij zich voortdurend verbazen door de schoonheid van de dingen en hun eigenheid. Philippen legt verbintenissen, maakt zichtbaar wat vergeten was en brengt ons zijn verwondering over, direct en spontaan.

De foto's van Rafaël Philippen verbeelden de mens in zijn (suburbane) landschap. Hij hanteert niet alleen ordening en tijdsverloop maar ook ritme en melodie om een verhaal te vertellen. Centraal in zijn werk staat de kwetsbaarheid van de lege ruimte. Het lukt hem om binnen de grenzen van de werkelijkheid een idylle op te roepen of die juist te ontmaskeren.